Rząd pracuje nad projektem ustawy o zmianie Kodeksu pracy. W projekcie, oprócz zasad pracy zdalnej, wprowadzi również możliwość kontroli pracowników na obecność w organizmie alkoholu i innych środków podobnie działających. Przepisy jeszcze nie obowiązują, jednak warto już dziś zapoznać się z planami ustawodawcy.
Rządowy projekt zmian zakłada odejście od zasady, że kontrolować pracownika pod względem trzeźwości pracodawca może wyłącznie z inicjatywy i za zgodą pracownika.
Jak jest dzisiaj
Zgodnie z obecnymi przepisami, aby pracodawca mógł skontrolować trzeźwość pracowników (przetwarzać informacje w tym zakresie) musi zostać nie tylko wyrażona przez pracownika zgoda, ale musi się to odbyć z jego inicjatywy.
Jeżeli takiej inicjatywy ze strony pracownika nie ma, stan trzeźwości można sprawdzić na żądanie m.in. kierownika zakładu pracy jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik spożywał alkohol w czasie pracy lub stawił się do niej w stanie po spożyciu alkoholu, a badanie może przeprowadzić wyłącznie uprawniony organ do ochrony porządku publicznego oraz, w przypadku badania krwi, wyłącznie osoba z odpowiednimi kwalifikacjami.
Jakie będą nowe zasady kontroli
Na zmianę przepisów pracodawcy czekali od dawna, a proponowane zmiany w tym zakresie mają być odpowiedzią na obecne w debacie publicznej postulaty.
Zgodnie z rządową propozycją, kontrolę trzeźwości pracowników pracodawca będzie mógł przeprowadzić, jeżeli będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników, innych osób lub ochrony mienia.
Projekt przewiduje wymagania, które będzie musiał spełnić pracodawca chcąc przeprowadzić kontrolę.
Jakie będą zasady badania
Kontrola obejmie badanie przy użyciu metod, które nie wymagają badania laboratoryjnego – ma się ona odbywać z wykorzystaniem urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.
Co istotne, choć nowe zasady odnoszą się głównie do pozostawania pod wpływem alkoholu, kontrolować będzie można nie tylko obecność alkoholu w organizmie, ale także innych substancji działających podobnie do alkoholu. Ich wykaz znajdować się będzie w rozporządzeniu wydanym przez ministra zdrowia - nowe przepisy przewidują, że znajdą się w nim również warunki i metody przeprowadzania badań oraz sposób ich dokumentowania.
Projekt przepisów zawiera również szeroki katalog osób, które można będzie poddać kontroli – oprócz pracowników mają to być także „osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby fizyczne prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą, których praca jest organizowana przez tych pracodawców”.
Pracodawcy powinni przygotować się na konieczność zmian w wewnętrznych regulacjach – układ zbiorowy pracy lub regulamin pracy będzie musiał precyzować zasady kontroli trzeźwości w danym zakładzie, grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą oraz sposób jej przeprowadzenia, a także rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość przeprowadzania.
Jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy, zasady te będzie zobowiązany określić w obwieszczeniu.
Zostanie także na pracodawcę nałożony obowiązek informacyjny.
Jana Jaworska, praktyk HR, coach ICC, trener biznesu