Zmiany w Kodeksie pracy wdrażające unijne regulacje

Z dniem 26 kwietnia 2023 roku wchodzi w życie ustawa o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz innych ustaw. Wprowadzone zmiany dotyczą m.in. dodatkowych urlopów, zawierania umów na okres próbny, wypowiadania umów na czas określony oraz zmian w zakresie informacji o warunkach zatrudnienia.

Zmiany w Kodeksie pracy wdrażające unijne regulacje

Począwszy od dnia 26 kwietnia 2023 roku zacznie obowiązywać nowelizacja Kodeksu pracy implementująca do polskiego porządku prawnego dwie dyrektywy unijne – dyrektywę dotyczącą przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz dyrektywę dotyczącą równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.
Zgodnie z uchwaloną nowelizacją, wśród najważniejszych zmian wprowadzanych do obowiązującego Kodeksu pracy, znajdują się:
• obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony (do tej pory zasada ta dotyczyła jedynie umów na czas nieokreślony);
• zapewnienie prawa do urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki nad osobą będącą członkiem rodziny lub osobą zamieszkującą w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych;
• zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej (w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w danym roku kalendarzowym) z zachowaniem prawa do 50% wynagrodzenia;
• wprowadzenie dla pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 8. elastycznej organizacji czasu pracy dostosowanej do potrzeb pracownika. Elastyczna organizacja czasu pracy może dotyczyć zastosowania:

• systemu skróconego tygodnia czasu pracy,
• systemu pracy weekendowej,
• ruchomego czasu pracy,
• obniżonego wymiaru czasu pracy,
• indywidualnego rozkładu czasu pracy,
• systemu przerywanego czasu pracy,
• pracy zdalnej.

• wydłużenie urlopu rodzicielskiego, w tym wprowadzenie nieprzenoszalnej części urlopu rodzicielskiego, w wymiarze do 9 tygodni, dla każdego z rodziców.

Cel wprowadzanych zmian i ich skutki dla pracodawców
Zmiany przepisów niewątpliwie pomogą w godzeniu życia zawodowego z rodzinnym m.in. poprzez wprowadzenie nowych czy rozszerzenie już istniejących uprawnień dla pracowników pełniących rolę rodziców lub opiekunów. Choć opisane regulacje wprowadzają szereg pozytywnych zmian po stronie pracownika, to nie da się ukryć, że jest to kolejne wyzwanie, przed którym stoją pracodawcy w obliczu szeregu zmian wprowadzonych w tym roku w obszarze prawa pracy. Przed pracodawcami bowiem kolejny okres zmian. Implementacja wskazanych wyżej dyrektyw unijnych spowoduje konieczność dokonania przede wszystkim przeglądu i modyfikacji wzorów umów o pracę, informacji o warunkach zatrudnienia, wniosków pracowników związanych z uprawnieniami rodzicielskimi, jak również odpowiedniego dostosowania obowiązujących aktów wewnątrzzakładowych, co umożliwi pracownikom skorzystanie z nowych przywilejów.
Wprowadzane nowelizacją zmiany zwracają również uwagę na to, że korzystanie z uprawnień pracowniczych związanych z wypełnianiem funkcji rodzicielskiej i opiekuńczej nie powinno mieć negatywnego wpływu na status pracownika oraz traktowanie w zatrudnieniu.