Drogowskaz - drobne porady dla ambitnych przedsiębiorców

Rejestracja firmy i podatek dochodowy w Czechach

Szumnie zapowiadany „Polski Ład” i jego niekończące się oraz nieograniczone dobro gospodarcze dla polskich przedsiębiorców, traci blask w zderzeniu z rzeczywistością gospodarczą naszych spokojnych i dobrze poukładanych południowych sąsiadów. Dlaczego? Z kilku powodów, po pierwsze, system podatkowy jest tam stabilny i każdy jego uczestnik wie jakie zajmuje miejsce. Po drugie, praktyka i prawo gospodarcze wskazują, że wartością w tym systemie są podatnicy, odwrotnie niż w naszym kraju urzędnicy. Spotkanie z urzędnikiem w czeskim urzędzie skarbowym ma na celu, w pierwszej kolejności, wyjaśnienie spornej sprawy, a w dalszej upomnienie, rzadko kończy się mandatem lub sankcjami karno-skarbowymi. Po trzecie w Republice Czeskiej nie istnieje gonitwa zmian w prawie podatkowym (uwarunkowanych ambicjami i aktualną polityką fiskalną rządzących), szczególnie tych zmian, które wprowadzane są w ciągu roku podatkowego, czego jesteśmy ciągle świadkami w Polsce. Wprowadzanie zmian systemowych w podatkach, siłą rzeczy i prawidłowych postaw podatników (co jest ich niezaprzeczalnym przywilejem i prawem wynikającym z wolności ekonomicznej) jest obarczone inercją, dodatkowym wysiłkiem i kosztami, które z reguły ponoszą właśnie podatnicy. Powoli w naszym kraju, odwrotnie niż w Czechach, przedsiębiorcy stają się niewolnikami systemu podatkowego i jego głównymi płatnikami. Z kolei beneficjentami wypracowanych dóbr stają się politycy i system socjalny przez nich stworzony.

W Czechach to przedsiębiorca stanowi wartość i jest traktowany z szacunkiem, to on otrzymuje szereg ulg podatkowych i profitów za prowadzone inwestycje w działalności gospodarczej, bez udziału nadmiernego nadęcia politycznego i socjalnego rządzących. Po czwarte, system podatkowy i zabezpieczenia społecznego (odpowiednik ZUS-u polskiego) jest prosty i czytelny dla każdego, kto zamierza lub prowadzi działalność gospodarczą w Czechach. Po piąte, nasi południowi sąsiedzi dbają o bezceny czas podatników, gdyż wszelka komunikacja z urzędami oraz sprawozdawczość podatkowa odbywa się w formie elektronicznej (online), ze specjalnej przypisanej każdemu skrzynki elektronicznej. Po szóste, praktycznie w Czechach nie ma barier wejścia dla inwestorów zagranicznych przy nabywaniu majątku i nieruchomości. Efektem zachęty są również minimalne ograniczenia w systemie podatkowym dotyczące wydatków inwestycyjnych, przy większych niż w Polsce ulgach inwestycyjnych.

Przedstawione powyżej argumenty utwierdzają w przekonaniu, że warto poświęcić kilka chwil na zapoznanie się z prostymi rozwiązaniami formalnymi, systemowymi i podatkowymi, które dedykowane są działalności gospodarczej w Republice Czeskiej.
Z tym, że w niniejszym artykule będą przedstawione informacje na temat formalnych wymogów zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej, w tym opisane zostaną uregulowania formalne i podatkowe samozatrudnienia oraz system ulg i podatków dochodowych od osób fizycznych.

W następnym artykule będą przybliżone zagadnienia dotyczące podatku od osób prawnych, VAT, akcyzy oraz składek na ubezpieczenia społeczne.

Prowadzenie działalności gospodarczej w Czechach regulują trzy podstawowe ustawy i dwie dodatkowe:

• ustawa Nr 455/1991 o działalności gospodarczej (Zákon o živnostenském podnikání), w skrócie UDG;
• ustawa Nr 89/2012, Kodeks cywilny (Občanský zákoník), w skrócie Kc;
• ustawa Nr 90/2012 o Korporacjach handlowych (Zákon o obchodních společnostech a družstvech), w skrócie UKH;
• ustawa Nr 304/2013 o Publicznych rejestrach osób prawnych i fizycznych (Zákon o veřejných rejstřících právnických a fyzických osob);
• ustawa Nr 91/2012 o Międzynarodowym prawie prywatnym (Zákon o mezinárodním právu soukromém).

Ustawy te normują obowiązujące na terytorium Republiki Czeskiej procedury podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, również przez osoby prawne i fizyczne z krajów członkowskich Unii Europejskiej. Prawo to stanowi, że osoby fizyczne z miejscem zamieszkania za granicą lub osoby prawne z siedzibą poza Czechami mogą na terytorium Republiki Czeskiej prowadzić działalność gospodarczą na tych samych warunkach i w tym samym zakresie jak obywatele Czech. Oczywiście, jeśli odrębne ustawy, normy szczegółowe regulujące działalność gospodarczą nie stanowią inaczej.
Ustrój działalności gospodarczej wyrażony w przywołanych normach stanowi normę prawa, która reguluje podstawowe warunki tej działalności. Przedsiębiorcy w Czechach zostali dodatkowo zobligowani do przestrzegania wszystkich postanowień wynikających z przepisów szczegółowych normujących daną działalność. Oprócz tego, warunkiem koniecznym prowadzenia działalności gospodarczej w Czechach, dotyczy to wszystkich podmiotów gospodarczych, jest uzyskanie uprawnienia lub zezwolenia od właściwego czeskiego urzędu. W innym przypadku jest to działalność nielegalna, podlegająca karze na podstawie Kodeksu karnego.

Rejestracja działalności gospodarczej w czeskim systemie prawnym

Generalnie w Republice Czeskiej podmioty gospodarcze dzieli się na osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i osoby prawne. Rejestracja osób fizycznych wymaga co najmniej zgłoszenia i wpisu do ewidencji działalności gospodarczej oraz spełnienia ogólnych warunków określonych w UDG. Natomiast od osób prawnych wymagana jest dodatkowo rejestracja w jednym z rejestrów publicznych. Podstawową formą nabywania uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej jest zgłaszane (živnosti ohlašovací) i wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

W ramach zgłoszenia rodzaje działalności dzieli się na:

1. Wolne (živnost volná), które reguluje załącznik Nr 4 do UDG, do wykonywania których należy spełnić tylko warunki ogólne, obejmuje ona większość rodzajów działalności produkcyjnych i usługowych (specyfikacja szczegółowa w załączniku Nr 4 do UDG), w tym najważniejsze:

• hurt, detal, pośrednictwo w handlu oraz usługach;
• usługi w zakresie doradztwa informacyjnego i oprogramowania komputerów;
• usługi najmu i zarządzania nieruchomościami;
• usługi w zakresie tłumaczeń;
• usługi marketingowe i doradcze.

1. Rzemieślnicze (živnosti řemeslné), które reguluje załącznik Nr 1 do UDG, dla których wymagane są specjalne uprawnienia zawodowe, zdobyte w wyniku wyuczenia i praktyki, obejmują m.in.:

• kowalstwo, ślusarstwo, obróbkę metali, galwanizerstwo, odlewnictwo;
• naprawy i remonty samochodów i maszyn;
• usługi fryzjerskie;
• produkcję, instalację i naprawy maszyn i urządzeń elektrycznych;
• produkcję środków kosmetycznych;
• usługi murarskie, ciesielskie, dekarskie, instalacyjne, malarskie itp.;
• usługi kosmetyczne, fryzjerskie, manicure, pedicure;
• usługi fotograficzne i poligraficzne,
• usługi gastronomiczne.

1. Wiązane (živnosti vázané), które reguluje załącznik Nr 2 do UDG, dotyczą specjalnych uprawnień zawodowych, świadectw wydanych przez uprawnione instytucje, dokumentujących wykształcenie, uprawnienia oraz doświadczenie przedsiębiorcy w tym zakresie, na podstawie odrębnych przepisów, obejmują one m.in.:

• czynności diagnostyczne, badawcze oraz doradcze w zakresie ochrony i pielęgnacji roślin, produktów roślinnych i gleby;
• prace geologiczne i geodezyjne;
• produkcję papierosów i przetwórstwo tytoniu;
• produkcję i przetwórstwo paliw i smarów;
• produkcję niebezpiecznych substancji chemicznych oraz ich sprzedaż;
• produkcję i naprawy protez, aparatów ortopedycznych oraz bandaży miękkich;
• manipulację z niebezpiecznymi odpadami;
• usługi projektowe w budownictwie;
• usługi budowlane, remonty i wyburzenia;
• handel zabytkami i dobrami kultury, rewaloryzację zabytków;
• handel zwierzętami hodowlanymi;
• doradztwo księgowe, prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz ewidencji podatkowej, wycenę składników majątkowych;
• przeglądy i rewizje urządzeń technicznych;
• czynności techniczno-organizacyjne w zakresie ochrony przeciwpożarowej i usługi w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
• usługi w zakresie organizowania kursów nauki jazdy;
• usługi w zakresie opieki nad dziećmi do lat trzech;
• prowadzenie poradni psychologicznych i diagnostycznych w ochronie zdrowia.

1. Uprawnienia koncesjonowane, uzyskuje się po otrzymaniu/udzieleniu koncesji- zgłoszenie koncesyjne (koncesované živnosti) według załącznika Nr 3 do UDG dotyczą one:

• produkcji i dystrybucji alkoholi;
• produkcji, naprawy, wynajmu, handlu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz materiałami niebezpiecznymi;
• usług pirotechnicznych, prowadzenia strzelnic, nauki i kursów strzelania;
• produkcji i dystrybucji energii elektrycznej;
• transportu osobowego i towarowego;
• prowadzenia aukcji publicznych;
• kontroli produktów ochrony roślin;
• prowadzenia biur turystycznych;
• ochrony majątku i mienia oraz usług detektywistycznych;
• usług pogrzebowych.

Prowadzenie działalności gospodarczych rzemieślniczych, wiązanych oraz koncesjonowanych, poza warunkami ogólnymi, wymaga spełnienia również warunków szczegółowych wynikających z uprawnień zawodowych, przepisów odrębnych, lub/i z załącznika do ustawy (załącznik Nr 5 UDG). Wymóg ten dotyczy osób fizycznych, podejmujących osobiście taką działalność, lecz jeżeli osoba fizyczna ubiegająca się o uprawnienie do działalności gospodarczej innej niż wolna, nie spełnia określonych przepisami warunków, ma prawo do ustanowienia swego kompetentnego przedstawiciela zawodowego (gwaranta), który takie warunki spełnia i może to udokumentować.

Zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej można złożyć osobiście, wysłać pocztą lub e-mailem z podpisem elektronicznym do Urzędu ds. Działalności Gospodarczej (Živnostenský úřad), w tzw. Centralnym Punkcie Rejestracyjnym (Centrální registrační místo - CRM). Poza tym można też formalności dokonać (osobiście) w jednym z punktów kontaktowych czeskiej administracji publicznej - tzw. Czech POINT.

Do zgłoszenia wymagane są: ukończenie 18 roku życia, zdolność do czynności prawnych, potwierdzona niekaralność wypisem z rejestru karnego. Podczas rejestracji należy złożyć:

• wypełnione zgłoszenie rejestracyjne (jednotný registrační formulář - JRF), za pośrednictwem, którego można jednocześnie dokonać rejestracji podatkowej, rejestracji do obowiązkowych ubezpieczeń oraz rejestracji w Urzędzie Pracy. Formularz dostępny jest urzędzie CRM lub na stronie internetowej Ministerstwa Przemysłu i Handlu (http://www.mpo.cz/dokument159758.html);
• zaświadczenie o tytule własności lub prawa do użytkowania biura, lokali, obiektów, w których wykonywana będzie działalność gospodarcza, może to być również miejsce zamieszkania wnioskodawcy;
• zaświadczenie o prowadzeniu przedsiębiorstwa poza granicami Czech, jeśli takie osoba zagraniczna prowadzi i zamierza otworzyć zakład lub przedstawicielstwo tego przedsiębiorstwa w Czechach;
• potwierdzenie wniesienia opłaty administracyjnej (1.000 CZK przy pierwszej rejestracji, 500 CZK przy rejestracji następnych działalności);
• zaświadczenie, że nie posiada zaległości podatkowych (jeśli jakaś działalność była prowadzona w Czechach) i nie zalega z opłatami na ubezpieczenie zdrowotne i socjalne, a także składkami na fundusz zatrudnienia.

Przy rejestracji działalności rzemieślniczej, wiązanej i koncesjonowanej należy udokumentować spełnienie warunków szczegółowych (załączniki Nr 1, 2 i 3 do UDG) i dodatkowo dla rejestracji przedstawiciela zawodowego „gwaranta” na rynku czeskim – dołączyć zaświadczenie o jego niekaralności oraz dokumenty poświadczające posiadanie kwalifikacji niezbędnych do realizacji działalności w danym kierunku i notarialne oświadczenie gwaranta, że wyraża zgodę na pełnienie tej funkcji. Oświadczenie można bezpośrednio podpisać też w urzędzie rejestracyjnym.

Wymagane dokumenty do rejestracji powinny być autentyczne, a kopie ich prawidłowo przetłumaczone, jednak niekoniecznie przez tłumacza przysięgłego. Jeżeli Urząd rejestracyjny będzie miał wątpliwości, co do poprawności tłumaczenia lub autentyczności podpisu czy pieczęci, procedura rejestracji może się przedłużyć i trzeba będzie udowodnić autentyczność dokumentów. Dlatego lepiej posługiwać się oryginałami lub uwierzytelnionymi kopiami.

Na dokonanie wpisu do rejestru i wydania wyciągu Urząd ds. Działalności Gospodarczej ma termin do 5 dni od dnia zgłoszenia. Jednak w przypadku stwierdzenia braków w dokumentacji, urząd ma obowiązek w terminie 5 dni wezwać przedsiębiorcę do ich usunięcia. Na usunięcie nieprawidłowości w dokumentacji z reguły jest wyznaczony termin 15 lub 30 dni - to jednak w przypadku postępowania koncesyjnego. Jeżeli nieprawidłowości zostaną usunięte w wyznaczonym terminie, Urząd dokona rejestracji, w przeciwnym przypadku wyda decyzję o odrzuceniu wniosku.

Zaświadczeniem o posiadaniu uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej jest wypis z Rejestru Działalności Gospodarczej (výpis ze Živnostenského rejstříku). Uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej nie można przenieść na inne osoby. Uprawnienia te są ważne na całym obszarze Republiki Czeskiej.

W Czechach nie ma przeszkód w rejestracji siedziby firmy, osoby zagranicznej.
Zgodnie z § 138 i 143 Kodeksu cywilnego firma, osoba zagraniczna, która został powołana według ustaw innego państwa może przenieść swoją siedzibę do Czech lub powołać w tym kraju swoją jednostkę organizacyjną, bez żadnych przeszkód prawnych. Dokonuje się tego przy zapisie do czeskiego rejestru handlowego podczas rejestracji z określeniem formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej. Uprawnienia tego nabywa się dniem uprawomocnienia się przeniesienia siedziby lub powołania jednostki organizacyjnej w tym kraju. Od tego momentu działalność zagranicznej firmy, osoby prawnej prowadzona jest z zastrzeżeniem, że wewnętrzne stosunki prawne, korporacyjne, jak również odpowiedzialność wspólników lub członków zarządu firmy, osoby zagranicznej za zobowiązania finansowe spółki reguluje prawo czeskie. Ponadto zgodnie z § 26 Ustawy o międzynarodowym prawie prywatnym, zagraniczne osoby fizyczne i prawne mają w zakresie praw majątkowych takie same prawa i obowiązki jak obywatele Czech oraz czeskie osoby prawne.

Każda firma w Czechach ma obowiązek założenia konta w banku czeskim.
Jest to również wygodne z uwagi na łatwość pobierania informacji dla biur księgowych.
Konto to powinno być podstawowym do rozliczania wszelkich danin i wynagrodzeń.
Nie ma również żadnych przeszkód do założenia drugiego konta w innym banku na obszarze Unii Europejskiej.

Adres prowadzenia działalności gospodarczej w Czechach może być tożsamy z adresem np. biura księgowego. Prowadzenie działalności gospodarczej nie wymaga konieczności zamieszkiwania na terenie Czech. Można więc mieć firmę zarejestrowaną u naszych południowych sąsiadów, ale mieszkać i pracować w Polsce. Dotyczy to szczególne przedstawicieli tzw. wolnych zawodów: informatyków, tłumaczy, grafików komputerowych, doradców i innych, dla nich prowadzenie działalności w Czechach będzie praktycznie niezauważalne, bez wpływu na sposób wykonywania ich codziennej pracy.

Sprawa z siedzibą firmy bardziej komplikuje się albo zostaje skomplikowana, w przypadku formalnej rejestracji za granicą spółki prawa handlowego przez polskich podatników. Wówczas rewizji przez Urzędy Skarbowe z Polski podlegają dane i informacje czy członkowie zarządu zagranicznej spółki przebywają i wykonują swoje funkcje w Polsce, czy w Czechach, czy płacą za towary lub usługi z polskiego konta bankowego, czy czeskiego, czy wyjazdy do Czech mają charakter roboczy, czy też mają na celu wyłącznie podjęcie uchwały lub tylko podpisanie umów, które zostały wynegocjowane w Polsce? Sprawdzane są bilingi połączeń zagranicznych kart telekomunikacyjnych dla połączeń telefonicznych i internetowych. Weryfikacji podlega również przepływ informacji z zagranicznych adresów IP komputerów i innych urządzeń informatycznych. Ponadto, urzędnicy skarbowi z Polski wysyłają zapytania do biur księgowych, Urzędów czeskich i policji z prośbą o potwierdzanie: czy zagraniczny podmiot faktycznie działa i jest zarządzany w Czechach, czy ewentualnie jest kontrolowany z Polski. Działania polskich urzędników podatkowych w Czechach w stosunku do Polaków tam pracujących są negatywnie odbierane przez wszystkie Urzędy. Głównie dlatego, że stanowią przysporzenie dodatkowej pracy. W Republice Czeskiej nierezydent podatkowy, jest wartością dla gospodarki i traktowany jest jak każdy inny podatnik, z szacunkiem, zupełnie odwrotnie niż w naszym kraju.

Podatki od osób fizycznych

Podstawą prawną systemu podatkowego w Czechach jest ustawa z 1992 r. Nr 586/1992 o Podatkach dochodowych z późniejszymi zmianami (Zákon č. 586/1992 Sb., o daních z příjmů), zwana w skrócie „UPD”. Ponadto w zakresie regulacji międzynarodowych została podpisana przez Polskę i Czechy „Umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od podatków od dochodu”.

Ostatnie zmiany zostały dokonane w czerwcu br., Dz. U. z 2021r. poz. 1079 z dnia 17.06.2021 r. (aktualna umowa została dołączona do artykułu).

W czeskich przepisach prawa podatkowego dla osób fizycznych dedykowany jest podatek oznaczony PDOF. W którym to obowiązek podatkowy oraz sposób zapłaty podatku zależy od podziału na rezydentów i nierezydentów podatkowych. Obowiązek podatkowy dla rezydentów jest nieograniczony, co oznacza, że opodatkowaniu w czeskim systemie podatkowym podlegają wszystkie osiągnięte przez nich dochody, zarówno w Czechach, jak i w Polsce, czy też w innych krajach. Z kolei nierezydenci podatkowi mają ograniczony obowiązek podatkowy, oznacza to, że opodatkowaniu podlegają dochody, które osoby te uzyskują wyłącznie ze źródeł na terytorium Republiki Czeskiej.

Według podpisanej Umowy i prawa obowiązującego w Czechach, rezydentami podatkowymi są osoby, które mają miejsce zamieszkania lub zwykle przebywają na terytorium Czech przez co najmniej 6 pełnych miesięcy w danym roku kalendarzowym (183 dni w jednym lub kilku okresach, do okresu tego zalicza się każdy rozpoczęty dzień pobytu w Czechach). Natomiast do okresu tego nie wlicza się pobytu w Czechach na leczenie lub studia. Wobec powyższego nierezydentami podatkowymi są osoby, których na podstawie określonych wyżej kryteriów nie można uznać za rezydentów.

Podstawę opodatkowania w podatku od osób fizycznych stanowi wynagrodzenie brutto pracownika włącznie z przychodami niepieniężnymi, pomniejszone o przychody nieobjęte opodatkowaniem oraz zwolnione z podatku i powiększone o należną kwotę ubezpieczenia socjalnego i zdrowotnego, płaconego przez pracodawcę.

Podobnie jak w Polsce okresem rozliczeniowym jest rok kalendarzowy, jednak zeznanie podatkowe należy wraz z wpłatą podatku dokonać do 31 marca roku następnego po roku podatkowym, chyba, że w celu sporządzenia zeznania korzysta się z usług doradcy podatkowego, wówczas terminem granicznym do złożenia zeznania podatkowego jest 30 czerwiec. Od 2021 r. klasyczne stawki PIT są dwie tj. 15 % do ok. 300 tys. zł i dla rocznych dochodów wyższych niż równowartość ok. 301 tys. zł – 23%. Z tym, że obowiązuje zasada rozliczania dochodu dla celów opodatkowania bez pomniejszania o składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne bądź zdrowotne. Nie płaci się daniny solidarnościowej dla najbogatszych, tak jak w naszym kraju (4% dla dochodów powyżej mln zł), Czechy uznały taką daninę za ujemny czynnik wzrostu gospodarczego.

Zgodnie z przywołanymi źródłami prawa przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych są:

• dochody z czynności zależnej (wynagrodzenia) oraz korzyści płynące z pełnionych funkcji (§ 6 UPD),
• dochody z działalności gospodarczej oraz z innej samodzielnie wykonywanej działalności zarobkowej (§ 7 UPD),
• dochody kapitałowe (§ 8 UPD),
• dochody z wynajmu (§ 9 UPD),
• pozostałe dochody (§ 10 UPD).

Ponadto dochód do opodatkowania mogą stanowić zarówno środki pieniężne, jak też niepieniężne, również uzyskane w drodze wymiany.

Z kolei dochody niepodlegające opodatkowaniu zostały wskazane w § 4 UPD. Zalicza się do nich np. stypendia, renty, emerytury, odszkodowania, określone przychody ze sprzedaży majątku ruchomego i nieruchomego, wygrane na loteriach i w konkursach oraz niektóre nagrody w zawodach sportowych.

Zeznanie podatkowe składa praktycznie każda osoba fizyczna, której przychody w danym roku podatkowym przekroczyły 15.000 CZK, o ile nie są to przychody zwolnione z podatku lub przychody opodatkowane odrębną stawką (np. wypłacone dywidendy, udziały w zyskach spółek z o.o., odsetki od wkładów bankowych itp.). Jeśli dochody nie przekroczyły 15. 000 CZK rocznie i powstała strata podatkowa, to osoba taka ma również obowiązek złożenia zeznania podatkowego (§ 38g UPD). Kwota wolna od podatku wynosi w Czechach 165 699 CZK i jest obecnie 9 krotnie wyższa niż w Polsce (przy rozliczeniu z uwzględnieniem skali progresywnej).

Koszty uzyskania przychodów i podatek ryczałtowy

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które nie przekroczą dochodów rocznych w wysokości 2 milionów CZK, mają możliwość odliczania kosztów faktycznych, związanych z działalnością gospodarczą, albo też kosztów stałych określonych ryczałtem w wysokości:

80% – rzemieślnicy, rolnicy,

60% – pozostała działalność gospodarcza,

40% – działalność na podstawie ustawy autorskiej,

30% – dochody z dzierżaw (wynajmów).

Bardzo ciekawym rozwiązaniem i konkurencyjnym dla „Polskiego Ładu”, jednocześnie promującym samozatrudnienie w Czechach jest jednolity podatek ryczałtowy od samozatrudnienia. Kierowany jest głównie do Czeskich rezydentów podatkowych, jednak obcokrajowcy mogą również z niego skorzystać, po uzyskaniu pozwolenia na pobyt i załatwieniu kilku innych formalności. Oczywiście podatek ryczałtowy w tej formie nie jest kierowany do wszystkich prawnych form działalności gospodarczej i uczestników rynku, lecz do osób fizycznych, które postanowiły skorzystać właśnie z samozatrudnienia.
Przywilej polega na tym, że w Czechach dla dochodów miesięcznych (w przeliczeniu na PLN) ok. 13 000 zł obowiązuje jednolita danina (opłata ZUS i podatku do 1 miliona koron czeskich) w wysokości ok. 1000 zł miesięcznie. Z tej preferencji skorzystać mogą osoby, które nie uzyskują dodatkowych dochodów z pracy, i które nie są czynnymi podatnikami VAT.
Czyli zarabiając ok. 13 000 zł miesięcznie podatnik odprowadza podatek wraz opłatami na czeski ZUS w wysokości ok. 1000 zł miesięcznie.

Oprócz tego czeskie prawo podatkowe uwzględnia dochody, które nie podlegają opodatkowaniu i całą gamę ulg, które istotnie obniżają podatek dochodowy. Do kwot niepodlegających opodatkowaniu (na podstawie § 15 UPD) zalicza się między innymi:

• oprocentowanie kredytów udzielonych na potrzeby mieszkaniowe i kredytów hipotecznych wg odrębnych przepisów, warunkiem jest posiadanie nieruchomości na terenie Unii Europejskiej,
• darowizny, według określonych odrębnie przepisami stawek i wysokości, na rzecz fundacji, stowarzyszeń, kościołów, związków wyznaniowych oraz służb publicznych, partii politycznych, a także zakup środków zdrowotnych osobom niepełnosprawnym,
  o ile koszt przekroczy 1000 CZK i oddanie krwi w wysokości 200 CZK,
• składki na dodatkową emeryturę,
• składki na ubezpieczenie na życie do wysokości [czy tu miał być jakiś tekst?],
• składki z tytułu członkostwa w związkach zawodowych,
• wydatki na egzaminy potwierdzające podniesienie kwalifikacji.

Po ustaleniu podstawy opodatkowania, stosuje się dodatkowe odliczenia od podatku. Każdy podatnik może skorzystać z ulgi podstawowej wynoszącej 24 840 CZK. Oprócz tego można skorzystać z ulgi na bezrobotnego małżonka w tej samej wysokości 24 840 CZK w przypadku, jeżeli małżonek podatnika nie uzyskuje opodatkowanego dochodu. Całość ulgi odlicza wtedy podatnik pracujący. Ponadto można odpisać ulgę przedszkolną odliczaną od kosztów opłat za przedszkole, żłobek lub szkołę - do 9200 CZK rocznie. Ulgi na dzieci są zależne od ich liczby i obecnie wynoszą:

• na pierwsze dziecko 15 204 CZK,
• na drugie dziecko 19 404 CZK,
• na każde kolejne dziecko 24 204 CZK,

kwoty te są podwajane w przypadku dziecka z orzeczoną niepełnosprawnością.
Istnieje także ulga na osobę niepełnosprawną, która pozwala odliczyć od podatku kwotę od 2 520 CZK do 16 140 CZK. Zastosowanie tej ulgi dotyczy zarówno rozliczającego się podatnika, jak i małżonka. Ponadto pracujący studenci do 26 roku życia (doktoranci do 28 roku), mogą skorzystać z ulgi w wysokości 4 020 CZK. Warto też pamiętać, że z nadpłaty w podatku dochodowym w Czechach możliwe jest uzyskanie zwrotu za okresy do trzech lat wstecz.

W celu prawidłowego rozliczenia dochodów i uzyskania ulg, trzeba złożyć wraz z rozliczeniem rocznym kserokopię dowodu osobistego, zaświadczenie o dysponowaniu rachunkiem bankowym, czeski odpowiednik obowiązującego w Polsce formularza PIT-11 (Potrzveni) oraz zaświadczenie o wysokości dochodów uzyskanych w kraju pochodzenia (EU/EWR).

Na podstawie zapisów podatkowego prawa czeskiego i Umowy o zapobieganiu naliczenia podwójnego podatku dochodowego, dochód uzyskany w Czechach nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Jednak nie zwalnia to podatnika z obowiązku informacyjnego, jeśli jest on nierezydentem podatkowym w Czechach. Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć informacyjnie do US formularz PIT-36 z załącznikiem ZG. W Polsce dochody te nie będą rozliczane według progresywnej skali podatkowej. Rozwiązanie to jest korzystne dla podatników przy progresywnej skali podatkowej i niskiej wysokości kwoty wolnej od podatku w naszym kraju.

Informację, na podstawie dostępnych publicznie uregulowań prawnych i źródeł internetowych, przygotował:

dr nauk ekonomicznych Ryszard Jan Pawłowski, współpracownik naukowy Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu i Politechniki Wrocławskiej, innowator, praktyk biznesu, naukowiec w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie ekonomia, specjalista
w obszarze organizacji, zarządzania finansami i controlingu.