Subwencja otrzymana w ramach Tarczy 1.0, warunki rozliczenia

Drogowskaz przedsiębiorcy - Subwencja otrzymana w ramach Tarczy 1.0, warunki rozliczenia

Nadszedł czas rozliczenia otrzymanej subwencji w ramach Tarczy 1.0, trudny czas, biorąc pod uwagę jak ciężko było ją otrzymać i jakie nieścisłości danych o przedsiębiorcach występowały w bazach danych ZUS-u czy US? Jednak, już w tym momencie Państwowy Fundusz Rozwoju (PFR) na swoich stronach internetowych podaje informację ile wypłacił pomocy 60 990 594 656 zł, informuje ile firm skorzystało z pomocy – 348 138, i ilu pracowników tarcza ochroniła – 3 133 127. Czy to jest prawda, czy dzisiaj jesteśmy w stanie to oszacować? Przecież to nie PFR nie podejmował starań w celu prostowania nieprawidłowych danych umieszczanych na temat beneficjentów w ZUS-ie i KAS. Czy te twierdzenia są na tyle uprawnione, aby je podawać do publicznej wiadomości w momencie kiedy rozliczenie Tarczy 1.0 jeszcze nie nastąpiło? Przecież dopiero przyszedł czas rozliczeń i zwrotów otrzymanych środków, podsumowań, kto przetrwał, a komu ta subwencja zaszkodziła, tworząc mit nie realną rzeczywistość pomocy w skomplikowanej sytuacji pandemii? Może te stwierdzenia i przechwałki będą uprawnione po zabraniu przedsiębiorcom środków, które otrzymali?

Trudny czas rozliczeń i mało czasu, zatem biorąc pod uwagę informacje umieszczane ostatnio i w ostatniej chwili na stronach PFR-u https://pfrsa.pl/tarcza-finansowa-pfr/tarcza-finansowa-pfr-10.html#mmsp przejdźmy do podanych tam warunków rozliczenia, umorzenia lub zwrotu środków z Tarczy 1.0.

Proces „rozliczenia” przedsiębiorców został uruchomiony 29 kwietnia 2021 r. – rok po dacie, w której ruszyła tarcza PFR 1.0, czyli od tej pamiętnej daty kiedy pojawiły się informacje z banków i możliwość składania wniosków o subwencje.

Każdy przedsiębiorca, który otrzymał wypłatę subwencji, został jednocześnie „uprawniony” do złożenia wniosku o jej całkowitym lub częściowym umorzeniu w terminie 10 dni roboczych, licząc od dnia, w którym upłynął rok od wypłaty subwencji.

Umorzenie w całości subwencji jest możliwe, ale pod warunkami:

• przedsiębiorcy nadal prowadzą działalność gospodarczą. Warunek ten nie jest spełniony jeżeli działalność gospodarcza została zawieszona lub została otwarta likwidacja lub postępowanie upadłościowe /restrukturyzacyjne w każdym czasie obejmującym datę przyznania subwencji do daty wydania decyzji określającej kwotę subwencji podlegającej zwrotowi.
• Na dzień 31 grudnia 2019 r. nie posiadali statusu przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji 651/2014/UE uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym, czyli ogólnie rzecz ujmując w przypadku, gdy ponad połowa jej subskrybowanego kapitału zakładowego została utracona w efekcie zakumulowanych strat.
• Działalność gospodarcza prowadzona jest w ramach jednego z 54 kodów PKD i jest faktycznie nadal wykonywana (ujawniona w CEIDG albo rejestrze przedsiębiorców KRS) według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.

Obejmuje co najmniej jeden ze wskazanych rodzajów działalności, sklasyfikowanych zgodnie z PKD.

17.29.Z Produkcja pozostałych wyrobów z papieru i tektury;

18.12.Z Pozostałe drukowanie;

18.13.Z Działalność usługowa związana z przygotowywaniem do druku;

18.14.Z Introligatorstwo i podobne usługi;

49.39.Z Pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany;

46.42.Z Sprzedaż hurtowa odzieży i obuwia;

47.71.Z Sprzedaż detaliczna odzieży prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

47.72.Z Sprzedaż detaliczna obuwia i wyrobów skórzanych prowadzona w wyspecjalizowanych

sklepach;

47.76.Z Sprzedaż detaliczna kwiatów, roślin, nasion, nawozów, żywych zwierząt domowych, karmy

dla zwierząt domowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

47.81.Z Sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych prowadzona na straganach i

targowiskach;

47.82.Z Sprzedaż detaliczna wyrobów tekstylnych, odzieży i obuwia prowadzona na straganach i

targowiskach;

47.89.Z Sprzedaż detaliczna pozostałych wyrobów prowadzona na straganach i targowiskach;

56.21.Z Przygotowywanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering);

55.10.Z Hotele i podobne obiekty zakwaterowania;

55.20.Z Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania;

56.10.A Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne;

56.10.B Ruchome placówki gastronomiczne;

56.29.Z Pozostała usługowa działalność gastronomiczna;

56.30.Z Przygotowywanie i podawanie napojów;

59.11.Z Działalność związana z produkcją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych;

59.12.Z Działalność postprodukcyjna związana z filmami, nagraniami wideo i programami

telewizyjnymi;

59.13.Z Działalność związana z dystrybucją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych;

59.14.Z Działalność związana z projekcją filmów;

59.20.Z Działalność w zakresie nagrań dźwiękowych i muzycznych;

73.11.Z Działalność agencji reklamowych;

74.20.Z Działalność fotograficzna;

77.21.Z Wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego;

79.11.A Działalność agentów turystycznych;

79.12.Z Działalność organizatorów turystyki;

79.11.B Działalność pośredników turystycznych;

79.90.A Działalność pilotów wycieczek i przewodników turystycznych;

79.90.B Działalność w zakresie informacji turystycznej;

79.90.C Pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji, gdzie indziej niesklasyfikowana;

82.30.Z Działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów;

85.51.Z Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych;

85.52.Z Pozaszkolne formy edukacji artystycznej;

85.59.A Nauka języków obcych;

85.59.B Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane;

86.90.A Działalność fizjoterapeutyczna;

86.90.D Działalność paramedyczna;

90.01.Z Działalność związana z wystawianiem przedstawień artystycznych- zespół muzyczny;

90.02.Z Działalność wspomagająca wystawianie przedstawień artystycznych;

90.04.Z Działalność obiektów kulturalnych;

91.02.Z Działalność muzeów;

93.11.Z Działalność obiektów sportowych;

93.12.Z Działalność klubów sportowych;

93.13.Z Działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej;

93.19.Z Pozostała działalność związana ze sportem;

93.21.Z Działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki;

93.29.A Działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form

rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o

zamkniętej przestrzeni;

93.29.B Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana;

93.29.Z Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna;

96.01.Z Pranie i czyszczenie wyrobów włókienniczych i futrzarskich;

96.04.Z Działalność usługowa związana z poprawą kondycji fizycznej.

Na stronach PFR podana jest również informacja, że powyższe kody PKD nie muszą być przeważającymi kodami działalności gospodarczej.

• Zanotowano spadek przychodu nie mniejszy niż 30% ze sprzedaży alternatywnie w okresie: od 1 kwietnia do 31 grudnia 2020 r. w porównaniu do okresu od 1 kwietnia do 31 grudnia 2019 r. lub od 1 października do 31 grudnia 2020 r. w porównaniu do okresu od 1 października do 31 grudnia 2019 r.

Spełnienie podanych powyżej warunków uprawnia przedsiębiorcę do zachowania 100% wartości subwencji finansowej. Należy dodać, że informacja stanu osobowego zatrudnienia w tym przypadku nie jest istotna do umorzenia, najważniejszy jest spadek przychodów o co najmniej 30% w wymaganym okresie.

Natomiast częściowe umorzenie subwencji dotyczy firm, które nie wykonywały działalności gospodarczej według wykazanych kodów PKD na dzień 31.12.2019 r. w ewidencjach KRS-u lub CIDG. Zgodnie z informacją podaną w regulaminie i umowach z PFR warunki częściowego umorzenia dla MŚP (które zatrudniają powyżej 10 pracowników) wyglądają następująco:

• 0% do 25% – w zależności od utrzymania poziomu zatrudnienia, na tę informację należy szczególnie uważać, ponieważ dane będą czerpane z baz ZUS-u a kwota uzyskanej subwencji zostanie zmniejszona proporcjonalnie do „redukcji miejsc pracy” przeprowadzonej w firmie oraz mogą wystąpić błędy w komunikacji, które wpływają wprost na wysokość umorzenia środków;
• 25% – pod warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej przez 12 miesięcy od dnia otrzymania subwencji;
• 0% do 25% – w zależności od wykazanej skumulowanej straty gotówkowej, przy czym dotyczy to skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży w okresie 12 miesięcy licząc od pierwszego miesiąca, w którym MŚP odnotował stratę po 1 lutego 2020 r. lub od miesiąca, w którym została podjęta decyzja PFR o przyznaniu subwencji. Pojęcie „skumulowanej straty gotówkowej” oznacza - dla firm prowadzących księgi rachunkowe będzie stratą na sprzedaży z wyłączeniem kosztów amortyzacji. W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na podstawie księgi przychodów i rozchodów, będzie to kwota wykazanej straty w przedmiotowym okresie. Natomiast dla MŚP rozliczających się na podstawie karty podatkowej lub na ryczałcie, strata będzie obliczona jako skumulowany spadek przychodów ze sprzedaży w porównaniu do przychodów z analogicznego okresu roku poprzedniego.

Z kolei warunki częściowego umorzenia dla mikrofirm (zatrudniających do 10 pracowników)

zostały zdefiniowane następująco:

• 25% – gdy działalność jest prowadzona przez 12 miesięcy od dnia otrzymania subwencji;
• 0% do 50% – w zależności od utrzymania stanu zatrudnienia, podobnie jak w MŚP w tym przypadku warunek ten może nie odzwierciedlać faktycznego zatrudnienia w stosunku do informacji otrzymanej z ZUS-u. Kwota umorzenia zmniejsza się proporcjonalnie do stanu zmniejszenia liczby osób pracujących w firmie.

Zatem według podanej informacji przez PFR w sektorach MŚP i mikrofirm maksymalnie można umorzyć 75% a pozostałe 25% subwencji z urzędu podlega zwrotowi.

Może też wydarzyć się, niestety przykra sytuacja, odmowa umorzenia subwencji, która praktycznie skutkuje natychmiastowym zwrotem otrzymanej subwencji w całości do PFR. Dotyczy to przedsiębiorców którzy naruszyli warunki otrzymania subwencji wymienione w regulaminie (np. niecelowe wydanie pieniędzy na koszty wyłączone z finansowania). Taką decyzję o umorzeniu subwencji lub odmowie umorzenia otrzymamy do 15 dni od daty złożenia wniosku. W przypadku otrzymania decyzji o całkowitym zwrocie otrzymanej subwencji PFR przewidział 14 dni na zwrot środków.

Wszelkie decyzje, dokumenty, wyjaśnienia, odwołania do PFR-u beneficjent będzie składał za pomocą kanałów bankowości elektronicznej banku za pośrednictwem, którego została zawarta umowa subwencji finansowej. PFR zaleca, aby korzystać z tych kanałów komunikacji, a jeśli przedsiębiorca nie posiada już rachunku ani relacji z bankiem to złożenie wniosku o rozlicznie subwencji praktycznie nie będzie możliwe chyba, że zostanie ponownie uruchomione konto w banku, jednak nastąpi to nie później niż w ostatnim dniu przypadającym na złożenie oświadczenia o rozliczeniu.

Ważnym dla skuteczności prawnej oświadczeń składanych we wniosku o umorzenie jest, aby dokonała tego osoba posiadająca wymagane prawem pełnomocnictwa oraz dostęp do bankowości elektronicznej konta, z którego została zawarta umowa o subwencję. Reprezentacja beneficjenta w formie odrębnych pełnomocnictw może zostać zweryfikowana przez PFR, lecz takie pełnomocnictwo nie jest koniecznie do złożenia oświadczenia o rozliczeniu w chwili jego składania.

Podczas procesu składania wniosku jak i jego weryfikacji może wystąpić szereg różnych sytuacji, które będą rzutowały na wiarygodność i rzetelność rozliczenia subwencji. Pozycja beneficjenta w tym rozliczeniu zależy od informacji, które będą przekazywane oraz podjętych przez niego działań. Zatem istotna jest świadomość ważności szczegółów w procesie komunikacji i rozliczenia subwencji oraz narzędzi proceduralnych ewentualnego odwołania od decyzji PFR.

Proces przepływu informacji do rozliczenia subwencji będzie przebiegał w następujący sposób:

1. Bank w ramach kanałów komunikacji elektronicznej, udostępni beneficjentowi częściowo wypełniony wniosek, wstępną propozycję rozliczenia subwencji finansowej.
2. Beneficjent otrzyma częściowo uzupełniony formularz oświadczenia o rozliczeniu subwencji w bankowej skrzynce poczty elektronicznej, najpóźniej na dzień przed pierwszym dniem terminu na jego złożenie. Formularz będzie edytowalny dopiero z początkiem terminu rozliczenia oraz pojawi się możliwość jego weryfikacji i wysyłki.
3. W formularzu PFR zaproponuje kwoty rozliczenia, umorzenia, które nie koniecznie mogą zgadzać się ze stanem faktycznym zatrudnienia i innymi warunkami umowy. Wszystkie rozbieżności, szczególnie z ZUS-em należy wyjaśnić przed podpisaniem wniosku, tak aby nie było żadnych wątpliwości co do rozbieżności danych.
4. We wniosku należy uzupełnić:
5. oświadczenie o wysokości straty na sprzedaży MŚP, brak uzupełnienia tego pola powoduje, że PFR przyjmuje wartość straty równej 0;
6. oświadczenie o spadku przychodów ze sprzedaży- szczególnie dotyczy to dodatkowego uzupełninia danych rejestrowych listy kodów PKD (dotyczy umorzenia 100%, należy wskazać kod PKD uprawniający do 100% umorzenia);
7. inne wymagane oświadczenia o odpowiedzialności karnej, przeniesieniu rezydencji podatkowej lub przekształceniu, likwidacji itp.
8. Arkusz można uzupełniać i modyfikować, lecz wprowadzone uzupełnienia w bankowości elektronicznej skutkują wygenerowaniem zmienionego projektu oświadczenia o rozliczeniu. Ważnym jest, aby za każdym razem zweryfikować jego treść, szczególnie poprzez uwzględnienie czy wszystkie wymagane pola dotyczące wyliczenia, umorzenia subwencji, zostały właściwie wypełnione, a także czy dane złożone w oświadczeniach są prawidłowe. Istotna dla wysokości kwoty podlegającej umorzeniu jest weryfikacja szczególnie wskaźników, wymagających osobistych działań beneficjenta (np. wskaźnik o wysokości straty ze sprzedaży). W przypadku braku zgodności danych przekazywanych przez PFR z danymi faktycznymi będącymi w posiadaniu beneficjenta można wystąpić o postępowanie wyjaśniające (opis poniżej).
9. Po sprawdzeniu poprawności danych i podpisaniu zgodnie z reprezentacją należy wniosek wysłać (ostateczny termin to 10 dzień roboczy od daty jego udostępnienia) za pomocą skrzynki poczty elektronicznej banku. Podpisanie wniosku i jego wysyłka oznaczają zgodę na zaproponowane warunki. Nie ma od tego odwołania, a przyznana kwota będzie “bezsporna” – nie podlega zakwestionowaniu na późniejszych etapach postępowania.
10. Na podstawie danych oraz weryfikacji w PFR i bazach danych zewnętrznych zostanie podjęta jedna z trzech decyzji dotyczących rozliczenia otrzymanej subwencji.

Uwaga, wszelkie oświadczenia muszą być podpisane przez osoby uprawnione w imieniu beneficjenta (lub, oczywiście przez beneficjenta) za pomocą narzędzi autoryzacyjnych przekazanych przez bank.

Postępowanie wyjaśniające przysługuje beneficjentowi, który kwestionuje wysokość subwencji podlegającej zwrotowi, co jednoznacznie wiąże się z nieuwzględnioną przez PFR wysokością kwoty podlegającej umorzeniu. Postępowanie to beneficjent rozpoczyna po uzyskaniu przez decyzji o odpowiedniej treści za pośrednictwem banku przez podjęcie działań mających na celu wyjaśnienie rozbieżności pomiędzy treścią otrzymanej wcześniej decyzji a rzeczywistym stanem faktycznym. Do działań takich należy np. wykazanie faktu wystosowania pisma do US, ZUS-u i innych instytucji w celu weryfikacji danych. Jeśli takie działanie zostanie udokumentowane przed dniem złożenia oświadczenia o rozliczeniu subwencji do PFR to istnieje szansa na rozpoczęcie postępowania wyjaśniającego. Oprócz warunków koniecznych i okoliczności takich, jak prowadzenie działalności gospodarczej przez okres 12 miesięcy, utrzymanie stanu zatrudnienia, a w przypadku MŚP wykazania skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży, istotne będzie wykazanie błędnego wyliczenia procentowego kwoty będącej podstawą do umorzenia otrzymanej subwencji. Podczas prowadzonego postępowania wyjaśniającego beneficjent powinien podnieść zauważone uchybienia, przedstawiając własne stanowisko podparte stosowną dokumentację, szczególnie o odmiennych danych niż będących w posiadaniu przez PFR.

Czynności w ramach postępowania wyjaśniającego są ograniczone czasowo. Jak wcześniej wspomniano na złożenie zapytania/ uwag do PFR w przedmiocie wysokości subwencji finansowej beneficjent ma jedynie 10 dni roboczych, liczonych od udostępnienia mu przez PFR decyzji o wysokości subwencji finansowej podlegającej zwrotowi. Należy mieć również na uwadze fakt, że złożenie zapytania przez beneficjenta w ramach postępowania wyjaśniającego, nie wstrzymuje wykonania pierwotnie wydanej decyzji PFR, czyli nie zwalnia z obowiązku terminowej spłaty subwencji, zgodnie z otrzymanym wcześniej harmonogramem.

Postępowanie wyjaśniające może trwać do 6 miesięcy od dnia udostępnienia decyzji informującej o zidentyfikowaniu przez instytucję okoliczności, które uniemożliwiały ustalenie wysokości subwencji finansowej podlegającej zwrotowi. Postępowanie zostanie zakończone decyzją określającą kwotę subwencji finansowej podlegającą zwrotowi zgodną z rzeczywistym stanem faktycznym, a dotychczasowa decyzja zostaje zastąpiona nową decyzją z chwilą jej udostępnienia beneficjentowi przez bank w sposób umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.

W przypadku otrzymania decyzji o częściowym umorzeniu subwencji pozostałą kwotę należy zwrócić. Zgodnie z regulaminem. Zwrot subwencji rozpocznie się po upływie 1 miesiąca kalendarzowego licząc od pierwszego dnia pełnego miesiąca następującego po miesiącu, w którym rok wcześniej wypłacono przedsiębiorcy subwencję finansową. Spłata subwencji może nastąpić w ratach, lecz nie więcej niż 24 (23 równe raty + rata wyrównująca).

Przygotował dr Ryszard Jan Pawłowski