Zgłoszenie do rejestru Beneficjentów Rzeczywistych

W dniu 13 października 2019 roku weszły w życie przepisy dotyczące jawnego Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, zwany również „Rejestr BR”, a także „Rejestr UBO”, które mają na celu wprowadzenie specjalnego rejestru dla polskich spółek prawa handlowego. Rejestr BR jest systemem teleinformatycznym, który ma za główne zadanie zbieranie informacji o osobach posiadających udziały w spółkach prawa handlowego z przeznaczeniem uzyskania przejrzystości struktur kapitałowych spółek oraz zapobiegania procederowi „prania” pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Rejestr ten jest w Polsce jawny, zgromadzone w nim dane podlegają zasadzie domniemania prawdziwości danych.

Beneficjentem rzeczywistym jest (zgodnie z art. 2. Ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu Dz.U. z 2019 r. poz. 1115) osoba fizyczna sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółka prawa handlowego. Dotyczy to osób fizycznych posiadających co najmniej 25% udziałów/ akcji/ praw głosu w danej spółce – bezpośrednio lub pośrednio przez inne spółki. Pomimo zawartej w Ustawie definicji beneficjenta rzeczywistego, zastosowanie tych przepisów w praktyce może powodować trudności w ustaleniu beneficjenta rzeczywistego. W przypadku spółek, które posiadają bardzo rozbudowaną strukturę kapitałową, lub też których statuty nadają szczególne uprawnienia określonym podmiotom.

Nowe przepisy nakładają na wszystkie zarejestrowane oraz nowotworzone spółki prawa handlowego (z wyjątkiem spółek akcyjnych będących spółkami publicznymi oraz spółek partnerskich) obowiązek złożenia do Rejestru BR informacji o swoim Beneficjencie Rzeczywistym. Zatem obejmuje on większość polskich spółek prawa handlowego:

• jawne;
• komandytowe;
• komandytowo-akcyjne;
• z ograniczoną odpowiedzialnością;

Informacje podlegające zgłoszeniu do rejestru obejmują dane identyfikacyjne spółki, dane członków, jej organów lub wspólników uprawnionych do reprezentowania oraz dane Beneficjenta Rzeczywistego. Zgłoszenia dokonują osoby do tego uprawnione zgodnie z ogólnymi zasadami reprezentacji danego podmiotu. Zgłoszenia dokonuje się w formie elektronicznej. Dokument zgłoszenia zawiera oświadczenie osoby dokonującej zgłoszenia, iż zawarte w nim dane są prawdziwe pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Niedopełnienie obowiązku zgłoszenia danych w terminie o 6 miesięcy od daty uruchomienia Rejestru BR (dla spółek istniejących w momencie uruchomienia rejestru) tj. 13 kwietnia 2020 r. jest zagrożone karą pieniężna 1 mln PLN. Dla spółek nowopowstałych oraz zmian danych przekazanych do KRS-u o strukturze kapitałowej i jej beneficjentów dane do Rejestru BR powinny być zgłaszane w terminie 7 dni od dnia wpisu do KRS-u, czyli na bieżąco.

W rozumieniu przywołanej Ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i terroryzmowi Beneficjentem Rzeczywistym będzie zawsze osoba fizyczna, a kryterium jej ustalenia będzie fakt sprawowania kontroli nad podmiotem prawa handlowego. Jednakże na potrzeby ustalenia podatku u źródła może wystąpić inny podmiot niż osoba fizyczna np. inne osoby prawne, dla których główne kryteria dotyczą: prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej, otrzymywania należności dla własnej korzyści, nieprzekazywania należności innemu podmiotowi.

Rejestr BR wprowadza pewną rewolucję w zakresie konieczności uzyskania przejrzystości struktur kapitałowych dla Beneficjentów Rzeczywistych spółek prawa handlowego. Niedostosowanie się do obowiązujących już przepisów naraża osoby uprawnione do reprezentacji spółek oraz same spółki na sankcje finansowe i karne. Problem rejestracji jest ważny, owszem, ale wysokość kar ogromna dla niewielkich firm, a determinacja urzędników olbrzymia, wszak to oni dostaną premię od tych kar, więc z uwagi na wagę problemu informuję Państwa o konieczności zgłoszenia danych do wskazanego Rejestru BR i to nie są żarty, lecz konieczność.

Z poważaniem
dr Ryszard Pawłowski